TİYATRODA ALT TÜRLER VE KOMEDİ

Yazarlar

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.14558149

Anahtar Kelimeler:

Komedi, Tiyatro, Tiyatroda Alt Tür

Özet

Tiyatroda alt türler; varyete, kabare, müzikhol, burlesk, minstrel, sirk ve revü, hünere ve performansa dayalı gösterilerde, ana akım tiyatro ile benzer tiyatral araçları kullanırlar. Alt tür gösterilerinde şarkı, dans, akrobasi, skeç, sihirbazlık, hayvan gösterileri, parodisi yapılmış bir edebi eser, pantomim, kılıç yutma ya da ateş üfleme gibi fiziksel performanslar yer alır. Alt türler özellikle eğlence odaklı bir gösteri içermeleri sebebiyle, komediye ve komik olana öncelik verirler. Ancak bu komedi anlayışı, ana akım tiyatrodan farklı olarak düşünsel bir boyut içermez. Belli bir yazar kurgusuyla şekillenmiş, edebi değeri olan bir metin içermeyen bu komediler, çerçeve sahnede değil, gösteri sırasında yiyip içebilen bir seyircinin arasında gerçekleşir. Doğaçlamaya, sözel mizaha, cinsel imalı erotik skeçlere, slapstick ve akrobasi gibi fiziksel mizaha, dekorda, kostümde ve durumda roteske dayanan alt tür komedisi, seyircilerle birlikte şimdi ve burada yaratılır. Bazı performanslarda seyirciye yönelerek interaktifleşen alt tür komedisi ana akımdan farklı olarak ekonomik ve kültürel bakımdan alt sınıf seyirciye hitap eder. Aynı zamanda ticarileşmiş bir eğlence olması bakımından seyircisine ekonomik açıdan bağlıdır. Bu sebeple seyirci profili ve beğenisi gösterilerin içeriğini belirlemiştir. İkinci dünya savaşından sonra etkinliğini yitiren alt tür gösterileri, striptiz kulüpler, diğer marjinal kulüplere dönüşerek özünü yitirse de içerik ve biçim açısından sinema ve televizyon aracılığıyla varlıklarını günümüze kadar sürdürmüşlerdir.

Referanslar

Agnew, J. (2011). Entertainment in the Old West, United Kingdom: Mcfarland & CO.

Allen, C. R. (1991). Horrible Prettines: Burlesque and American Culture, North Carolina: The University of North Carolina Press.

And, M. (1962). Bizans Tiyatrosu, Ankara: Forum Yayınları

Aristoteles (1987). Poetika, (Çev: İ. Tunalı), İstanbul: Remzi Kitabevi

Bailey, P. (1986). Music Hall: The Business of Pleasure. Milton Keynes: Open University Press.

Bakhtin, M. (2005). Rabelais ve Dünyası, (Çev: Ç. Öztek), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.

Berghaus, G. (2009): Variety, Music-hall and Futurist Theatre Aesthetics.” In: Gianni Eugenio Viola, ed.: Una bellezza nuova: Studi e ricerche nel Centenario del Manifesto di Fondazione del Futurismo di Filippo Tommaso Marinetti. Atti del Convegno internazionale di studi presso la Biblioteca Angelica di Roma, 15-17 gennaio 2009. Roma: Biblioteca d’Orfeo, 111-143.

Bewis, M. (2018). Komedya, (S. Akşen, Çev.), Ankara: Dost Yayınları.

Boll, A. (1947), Tarihte Halk Tiyatrosu, Temaaşası ve Eğlenceler, (Çev: A.S. Denibaşı), Ankara: CHP Halkevleri Yayımları.

Brockett, O. G. & Ball, R. J. (2018). Tiyatronun Temelleri. (Çev: M. Akşehir), İzmir: Karakalem Kitabevi Yayınları.

Carlson, M. (2013). Performans Eleştirel Bir Giriş, (Çev: B. Güçbilmez), Ankara: Dost Kitabevi.

Cebeci, O. (2008). Komik Edebi Türler Parodi Satir ve İroni, İstanbul: İthaki Yayınları.

Drain, R. (1995). Tweintieth-Century Theatre A Sourcebook. London & New York: Routledge.

Double, O. & Wilson, M. (2006). Brecht and Cabaret. In: Thomson, Peter & Sacks, Glendyr, eds. Cambridge Companion to Brecht, 2nd Edition. Cambridge University Press.

Innes, C. (2010). Avant-garde Tiyatro (1892-1992), (Çev: A. Kahraman & B. Güçbilmez), Ankara: Dost Kitabevi.

Jelavich, P. (2006). Berlin Cabaret. Cambridge: Harvard University Press.

Karaman, M. (2014). Turizm Animasyonu Gösterilerinin Kökenleri Ve Yapisal Özellikleri, Dokuz Eylül Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitütüsü, Yayımlanmış Doktora Tezi.

Kershaw, B. (2004). The Cambridge Histroy of British Theatre Volume 3 Since 1895, Cambridge: Cambridge University Press.

Kift, D. (1996). The Victorian Music Hall: Culture, Class, and Conflict. Cambridge: Cambridge University Press.

Lott, E. (1995). Love and Theft: Blackface Minstrelsy and the American Working Class. New York: Oxford University Press.

Marinetti, F. T. (1978). The Vairety Thetatre, Theatre and Song (ed. Peter Davison, Rolf Meyersohn ve Edward Shils), Cambridge Yayınları.

Mayer, D. (1977). Towards a Definition of Popular Theatre. Western Popular Theatre (ed. David Mayer & Kenneth Richards), London: Methuen, 257-277.

McNamara, B. (2002). The Scenography of Popular Entertainment, Popular Theather: A Sourcebook (ed. Joel Schechter), London: Routledge, 12-21.

Merchant, W.M. (1972), Comedy, London: Methuen & Co LTD.

Riggs, M. (1987). Ethnic Notions. San Francisco: California Newsreel.

Sanders, B. (2009). Kahkahanın Zaferi, (Çev: K. Atakay), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.

Schechter, J. (2001). The Pickle Clowns New American Circus Comedy, USA: Southern Illinois University Press.

Schechter, J. (2002). Back to the Popular Source: Introduction to Part I, Popular Theather: A Sourcebook (ed. Joel Schechter), London: Routledge., ss. 4-11.

Senelick, L. (1975). Politic as Entertainment: Victorian Music-Hall Songs, Victorian Stuedies, 19(2): 149-180.

Senelick, L. (2001). Cabaret Performance: Europe, 1890-1920. Volume I: Sketches, Songs, Monologues, Memoirs, England: Paj Publishers.

Senelick, L. (1993). Cabaret Performance: Europe, 1920-1940. Volume II: Sketches, Songs, Monologues, Memoirs, England: Paj Publishers.

Sokullu, S. (1979). Türk Tiyatrosunda Komedyanın Evrimi, Ankara: Kültür Bakanlığı.

Stott, A. (2005). Comedy, New York-London: Routledge.

Taylor, B. (1993). Cabaret and the Historical Avant-Garde. Cambridge: MIT Press

Wickahm, G. & Brereton, G. (1964). Dram Sanatı, (Çev: M. Ergin & G. Yener), İstanbul: Elif Yayınları.

Wilson, E. & Goldfarb, A. (2017). Living Theatre: A History, London: W.W. Northoon & Company Ltd.

İndir

Yayınlanmış

2024-12-30

Nasıl Atıf Yapılır

Karaman, M., & Ünlü, A. (2024). TİYATRODA ALT TÜRLER VE KOMEDİ. Apameia Journal, 1(1), 1–12. https://doi.org/10.5281/zenodo.14558149

Sayı

Bölüm

Makaleler

Benzer Makaleler

Bu makale için ayrıca gelişmiş bir benzerlik araması başlat yapabilirsiniz.