Aşçılık ve Gastronomi Eğitimlerinde Kantite Değerlendirmesi
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15648622Anahtar Kelimeler:
Mesleki eğitim, Gastronomi eğitimi, Sürdürülebilirlik, Aşçılık, İstihdamÖzet
Uygulamalı bir alan olan aşçılık, günümüzde insan nüfusu için kıt kaynak olan yiyecek ve içeceklerin doğru kullanımını, estetik üretimini ve yeterli beslenmeyi sağlamalıdır. Bu yeterlilikleri sağlayabilecek şekilde üretim yapabilecek, konu hakkında teknik ve teorik bilgi, uygulama becerisine sahip bireyler yetiştirmek önemlidir. Bu yeterliliklerin sağlanması kaliteli ve planlı bir eğitim ile mümkündür. Çalışmanın amacı Türkiye’de verilen lisans ve ön lisans düzeyinde gastronomi ve mutfak sanatları eğitimleri ile aşçılık eğitimlerini nitelik ve nicelik yönünden değerlendirmektir. Nitel araştırma deseni ile hazırlanan bu çalışmada doküman tarama modeli ile veri toplanmıştır. Üniversitelerde verilen ön lisans ve lisans bölüm ve programlarının 2023 yılı itibariyle sayısal verilerinin çıkartılması ve her üniversitede ilgili bölüm ve programlarının öğrenci sayılarının tespiti yapılarak önceki yıllarla karşılaştırılması yapılmıştır. İstihdam dikkate alınarak mesleki sürdürülebilirlik açısından değerlendirmeler yapılmış, kısa sürede yüksek oranda eğitim biriminin oluşturulduğu tespit edilmiştir. Yaygın eğitim ile bu oran kontrolsüz biçimde artmakta olduğu için ileride mesleki sürdürülebilirlik konusunda olumsuzluklar yaratabileceği konusuna dikkat çekilmiş ve öneriler sunulmuştur.
Referanslar
Adıgüzel, O. C. ve Berk, Ş. (2009). Mesleki ve teknik ortaöğretimde yeni arayışlar: Yeterliğe dayalı modüler sistemin değerlendirilmesi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 220-236.
Alyakut, Ö. ve Küçükkömürler, S. (2018). Gast¬ronomi eğitimi alan üniversite öğrencilerinin mesleklerine yönelik metafor algılarının değerlendirilmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9(16), 823–852. https://dergipark.org.tr/en/download/article-
file/599831
Aykaç, N. (2002). Türkiye’de ve Bazı Avrupa Birliği Ülkelerinde Mesleki Teknik Eğitim (Almanya, Fransa, İsviçre, İspanya, Yunanistan Örneği), Milli Eğitim Dergisi, Sayı: 155-156, https://dhgm.meb.gov.tr/yayimlar/dergiler/milli_egitim_dergisi/155-156/aykac.htm
Beyter, N., Zıvalı, E., ve Yalçın, E. (2013, Eylül 19-21). Türkiye'de lisans düzeyinde gastronomi eğitiminin değerlendirilmesi. IV. Uluslararası Gastronomi Turizmi Araştırmaları Kongresi, 538-544. Nevşehir: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi. https://ugtak.org/admin/ckeditor_files/files/Nevşehir%20UGTAKProceedingsBook.pdf Boz, N. (2024). Mutfakta Sürdürülebilir Gelecek: Gastronomi ve mutfak sanatları eğitiminde sürdürülebilirlik incelemesi. Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 7(1), 29-41. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3650829
Birdir, K. ve Kılıçhan, R. (2013). Mutfak şeflerinin mesleki eğitim düzeyleri ve yaşadıkları eğitim problemlerinin tespitine yönelik bir çalışma. 14. Ulusal Turizm Kongresi, 615-635. Kayseri. https://utk14.erciyes.edu.tr/utk14_bildiri_kitabi.pdf
Bişiren, A., ve Gençer, K. (2023). Türkiye’deki üniversitelerde verilen aşçılık eğitimi ile gastronomi ve mutfak sanatları eğitiminin karşılaştırılması. Uluslararası Sosyal Bilimler ve Eğitim Dergisi, 5(9), 337-350. https://dergipark.org.tr/en/pub/usbed/issue/77288/1282178
Bucak, T. ve Yiğit, S. (2018). Gastronomi eğitiminde profesyonel mutfak okullarının etkisi: İstanbul mutfak Sanatları Akademisi (MSA) üzerine bir araştırma. International Gastronomy Tourism Studies Congress, 821-834. Kocaeli. https://ugtak.org/admin/ckeditor_files/files/Kocaeli%20UGTAK%20Bildiri%20Kitabı.pdf
Çakır, M. (2010) Otel İşletmelerinin Mutfak Bölümünde İstihdam Edilen Personelin Eğitim Sürecinin Değerlendirilmesi: İstanbul’ daki 5 Yıldızlı Zincir Otellere Yönelik Bir Alan Araştırması. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Daylar, Ş. (2015) Otel Mutfak Yöneticilerinin İş görenlerin Yeterlilik Düzeyi Hakkındaki Algıları: Karşılaştırılmalı Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
Ergen, H. (2013). Türkiye'de eğitimde planlama yaklaşımları ve kullanılan eğitim göstergeleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 151-167. https://doi.org/10.17860/efd.43727
Gamble, P. (1992). The edicational challange for hospitality and tourism studies, Tourism Management, 3:6-10
Gillespie, C. ve Cousins, J. A. (2001). European Gastronomy into the 21st Century, Oxford: Butterworth- Heinemann.
Görkem, O. ve Sevim, B. (2016). Gastronomi eğitiminde geç mi kalındı acele mi ediliyor? Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(58), 977-988. https://hdl.handle.net/11499/43309
Harbalıoğlu, M., ve Ünal, İ. (2014). Aşçılık programı öğrencilerinin mesleki tutumlarının belirlenmesi: ön lisans düzeyinde bir uygulama. Turizm Akademik Dergisi, 1(1), 57-67. https://dergipark.org.tr/en/pub/touraj/issue/16604/173152
Koçel, T. (2004). Meslekî ve teknik eğitim gerçeği sorunlar ve öneriler. MESS Mercek Dergisi, Ekim, 100-107.
Kurnaz, A., Kurnaz, H. A., ve Kılıç, B. (2014). Önlisans düzeyinde eğitim alan aşçılık programı öğrencilerinin mesleki tutumlarının belirlenmesi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (32), 41-61. https://dergipark.org.tr/en/pub/musbed/issue/23509/250478 Oğan, Y. (2022). Üniversite öğrencilerinin iş hayatına hazır bulunma düzeyi: Aşçılık programı üzerine bir araştırma. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 25 (1), 1-18.
Öney, H. (2016). Gastronomi eğitimi üzerine bir değerlendirme. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (35), 193-202. https://dergipark.org.tr/en/pub/susbed/issue/61815/924887
Özsoy, C. E. (2015). Mesleki eğitim-istihdam ilişkisi: Türkiye’de mesleki eğitimin kalite ve kantitesi üzerine düşünceler. Ejovoc (Electronic Journal of Vocational Colleges), 5(5), 173-181. https://dergipark.org.tr/en/pub/ejovoc/issue/79298/1336959
Pala, K. (2023). Çoklu görev ve kariyer uyum yeteneklerinin pişirme yetkinlikleri üzerindeki etkisi: Aşçılık eğitimi alan öğrenciler üzerine bir araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisns Tezi). Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir.
Pekerşen, Y., ve Aslan, N. (2019). Aşçılık eğitimi ve sektör başarısı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi: beş yıldızlı otel işletmelerinde çalışan aşçılar üzerine bir araştırma. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(2), 93-122. https://dergipark.org.tr/en/pub/cbayarsos/issue/46659/472843
Santich, B. (2004). Hospitality and Gastronomy: Natural Allies, Lashlety, Conrad (Ed.), Hospitality A Social Lens, London: Elsevier pp. 47-59.
Semint, S. ve Özbay, G. (2021). Gastronomi ve mutfak sanatları eğitiminde istihdam yapısına ilişkin bir araştırma. MANAS Sosyal Araştırma¬lar Dergisi, 10(3), 2060–2075.
Sezgin, OM. (2001). Genel Turizm ve Turizm Mevzuatı (Detay Yayıncılık, Ankara).
Sormaz Ü, Arman A, Erdem Ö (2020) Uygulamalı Mutfak Eğitimi Organizasyonlarının Öğrencilerin Mutfak Bilgi ve Beceri Düzeyine Etkisi: Ulusal Aşçılık Kampı Örneği. Turizm Akademik Dergisi 1: 209-223.
Şahin Ören, T., ve Arman, A. (2017). Aşçılık programı ön lisans seviyesinde verilmesi gereken derslerin kategorilerine ilişkin değerlendirme. Yükseköğretim Dergisi, 7(3), 179-185. https://dergipark.org.tr/en/pub/yuksekogretim/issue/41134/497214
Şat, R., Sezen, T. S., ve Doğdubay, M. (2023). Türkiye’de gastronomi eğitiminin tarihi ve gelişimi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 34(3), 318-334. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/3218743
Şengül, S. (2017). Gastronomi eğitimi ve gast¬ronomide kariyer. M. Sarıışık (Ed.), Tüm yönleriyle gastronomi bilimi içinde (s. 169–186). Detay Yayıncılık.
Taşkın, M. (2006) Ortaöğretim Turizm Eğitiminde Staj ve İzmir İli Anadolu Otelcilik Turizm Meslek Liselerinde Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Tekin, Ö. A. ve Çidem, G. (2017). Önlisans tu¬rizm öğrencilerinin mutfak departmanında kariyere yönelik tutumları: Süleyman Demirel Üniversitesi örneği, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 52, 33–51. Yıldız, M., ve Yılmaz, M. (2020). Gastronomi alanındaki trendlere bir bakış. Sivas Interdisipliner Turizm Araştırmaları Dergisi, (5), 19-35.
Yorgancı, E., ve Sungur, B. (2023). Yiyecek içecek hizmetleri alanında aşçılık eğitimi alan öğrencilerin temel mutfak yeterliliklerinin belirlenmesi: İstanbul ili örneği. Gastroia: Journal of Gastronomy And Travel Research, 7(1), 108-123. https://dergipark.org.tr/en/pub/gastoria/issue/76406/1165559
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Apameia Journal
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
